A birkaç ay Birkaç gün önce, Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Çin Seçim Komitesi, masa kartları ve mavi ve kırmızı fişlerle bir savaş oyununa katıldı. Çin’in Tayvan’ı işgalini simüle etti ve Amerika’nın konumundaki tanıdık zayıflıkları ortaya çıkardı: üslerinin takviyeye ihtiyacı vardı ve hassas mühimmatı hızla tükeniyordu. Yine de oyun daha az bariz bir riskin altını çiziyordu: Amerika’nın ekonomik silahları yarı yarıya infilak etmişti.
Simülasyonda, mavi takım (yani Amerikalılar) ayakkabıdaki cezalarla uğraşmak zorunda kaldı. Birkaç Çinli kamu bankasını cezalandırdılar ve hasımlarına yalnızca “ılımlı” bir baskı uyguladılar. Sonuç, yaptırımları planlamak için en iyi zamanın, onlara ihtiyaç duyulmadan önce olduğuydu.
Yakın zamana kadar, bu tür konuşmalar alarm verici görünebilirdi. Ancak bir Tayvan krizi artık çok muhtemel. Bir araştırma şirketi olan Rhodium Group’tan Charlie Vest ve Agatha Kratz, geçtiğimiz sekiz ay içinde yaptırımları görüşmek üzere Berlin, Brüksel, Londra ve Washington’daki yetkililer, analistler ve iş adamlarıyla bir araya geldi. Konunun sadece bir Amerikan saplantısı olmadığını gördüler.
Bununla birlikte, yaptırım tartışmaları ayrıntılardan yoksun olabilir. Vest, “Bu konuda çok konuşuldu, ancak varlıkların ölçeği ve riske atılacak ekonomik akışlar hakkında net bir fikir yok” diyor. Bir düşünce kuruluşu olan Atlantic Council ile yeni bir raporda, o ve Bayan Kratz bunu ele almaya çalışıyorlar. Adanın abluka altına alınması gibi savaşsız bir Tayvan krizinde uygulanabilecek yaptırımları düşünüyorlar. Bireyler, endüstriler ve finansal kurumlar üzerindeki yaptırımlar da dahil olmak üzere çeşitli senaryolara rakamlar koyuyorlar. En sert önlemler, Ukrayna’yı işgalinden sonra Rusya’ya verilen cezaya benziyor. ONLAR G7, birlikte hareket ederek, Çin’in merkez bankası ve onun “dört büyük” devlete ait ticari bankasıyla yapılan işlemleri engelleyecekti.
Bu önlemler, Çin’in döviz rezervlerinin yaklaşık %95’ini donduracaktır (geri kalanı çoğunlukla altındır). Ayrıca Çin bankalarını yabancı varlıklarının çoğundan (586 milyar dolar değerinde) mahrum bırakacaktır. ONLAR G7, yuan olarak tuttukları mütevazı rezervlerden (52 milyar dolar) vazgeçmek zorunda kalacaktı. Ve G7 bankanın, toplam sınır ötesi alacaklarının %1’i olan 126 milyar dolardan az olan krediler, mevduatlar ve bonolar da dahil olmak üzere Çinli bankalar üzerindeki alacaklarından feragat etmesi bekleniyor.
Yabancılar Çin’de ikamet edenlerden mal, hizmet veya varlık satın aldıklarında, ödemeler yerel bankalardan akıyor. İşlemler diğer yöne gittiğinde de aynı şey geçerlidir. Bay Vest ve Bayan Kratz, dört büyük bankanın bu işin yaklaşık %40’ını yürüttüğünü varsaymaktadır; bu, kabaca Çin bankalarının yabancı varlıklarındaki paylarına uygun bir yüzdedir. Bu kurumlara yönelik yaptırımlar, yıllık yaklaşık 127 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırımı, ek 108 milyar dolarlık “portföy yatırımını” (hisse senedi ve tahvil alımları) ve Çin’deki yatırım getirilerindeki 148 milyar doları tehlikeye atabilir. Bu maliyetlerin düşürülmesi mal ve hizmet ticaretine büyük darbe olacaktır. Rapor, dört büyük bankanın yılda yaklaşık 2,6 milyar dolar ödediğini tahmin ediyor.
Yine de Bay Vest, yaptırımların “anında caydırıcı bir etkisi” olmayacağı konusunda uyarıyor. Çin, sermaye çıkışları üzerinde sıkı kontroller uygulayacak ve yuanı düşürecektir. Rapor varsayar ki G7, diğer bankaların dört büyük tarafından bırakılan boşluğu doldurmasına izin verirdi. İhracatın yeniden başlaması, Çin ekonomisini istikrara kavuşturmak için dolar getirecektir.
Mali yaptırımlar yoluyla ticareti dolaylı olarak bozmak yerine, G7 ihracat veya ithalatı yasaklayarak doğrudan kısıtlayabilir. Raporda, havacılık ve uzay gibi tek bir sektöre yönelik yaptırımların yanı sıra kimyasallar, metaller, elektronik, havacılık ve ulaşım ekipmanlarını hedef alan genel yaptırımlar öngörülüyor. Yazarlar, bu tür önlemlerin tüm sektörlerdeki 13 milyon Çinli işini tehlikeye atabileceğini tahmin ediyor. Ayrıca 1.3 milyon kişiye istihdam sağlayabilir. GBunları sağlayan 7 şirket.
Sonuç olarak, geniş mali yaptırımlar, savaş dışında herhangi bir senaryoda kullanılmalarını hayal edecek kadar yıkıcı. Ancak bir savaş çıkarsa, sert yaptırımlar bile pek bir şey ifade etmeyebilir. Ne de olsa, silahlı çatışma hayati nakliye yollarına engel olur, yüksek kaliteli çipler için Tayvan’ın hakimiyetindeki tedarik zincirini kırar ve panik tohumları eker. Başka bir düşünce kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden Gerard DiPippo ve Jude Blanchette’in iddia ettiği gibi, “Aslında, askeri çatışmanın kendisi bir yaptırım görevi görür.” ABD’nin keşfettiği ekonomik silahlar G7 Ukrayna’nın Rusya tarafından işgalinden sonra sadece iki ucu keskin kılıçlar değil. Ayrıca uygulanabilir oldukları tek senaryoda gereksiz olabilirler. ■
Ekonomi, finans ve piyasalardaki en büyük hikayelerin daha uzman analizi için haftalık abonelere özel haber bültenimiz Money Talks’a kaydolun.