Hburada Amerika’daki aile yapısı ve çocuklar hakkında bazı çarpıcı gerçekler. İki evli ebeveynle yaşayan gençler arasında yoksulluk oranı yüzde 7,5 iken, bekar anne tarafından büyütülen gençler arasında bu oran yüzde 35’tir. Evli ebeveynlerin çocukları okulda daha iyi performans gösterir, okulda daha uzun süre kalır ve yetişkin olduklarında daha fazla kazanırlar. Evli ebeveynler tarafından yetiştirilenler, annelerinin yaşını, eğitimini ve ırkını kontrol ettikten sonra bile avantajlı görünüyorlar.
Ancak evlilik uzun süredir düşüşte (ve evlilik dışı birlikte yaşamada bu durumu telafi edecek bir artış yok). Bugün, 1980’de beşte birinden daha az olan doğumların beşte ikisinden fazlası bekar anneler tarafından yapılıyor. Bu düşüş demografik gruplar arasında eşitsizdir: Yüksek eğitimli annelerin doğumlarının yalnızca %11’i evlilik dışında gerçekleşmektedir. Evlilik, oldukça evrensel bir kurumdan, yaşamın faydalarını nesiller boyunca aktaran ayrıcalıklı bir kuruma dönüştü.
Son yıllarda ekonomistler bu eğilimleri ve bunların eşitsizlik ve toplumsal hareketlilikle ilişkilerini belgelediler. Maryland Üniversitesi’nden Melissa Kearney, “İki Ebeveyn Ayrıcalığı” adlı yeni kitabında literatürü özetlemektedir. Bayan Kearney, birçok liberalin – ve çok az muhafazakarın – onun vardığı sonuçlara yüzünü buruşturacağının farkında ve bu nedenle neredeyse özür diler bir tonda yazıyor. “Bu gerçekler hakkında konuşmamak verimsizdir” diye savunuyor.
İki ebeveyn tarafından yetiştirilmek neden bu kadar önemli? Bunun bir nedeni, fazladan bir yetişkinin haneye getirebileceği ek gelirdir; bu da çocuk yetiştirmenin muazzam maliyetine katkıda bulunur. Ancak mesele sadece para meselesi değil. Boşanan ve yeniden evlenen annelerin yetiştirdiği çocuklar, her iki biyolojik ebeveynin yetiştirdiği çocuklara göre daha kötü sonuçlara sahip olma eğilimindedir. Çocukları iki ebeveyn tarafından yetiştirmenin yararlı etkileri özellikle erkek çocuklar için belirgin görünüyor ve hatta evin sınırlarının ötesine uzanıyor. Araştırmacılar, mahallede yaşayan siyahi babaların sayısının, siyahi erkek çocukların yaşam şansını güçlü bir şekilde etkilediğini buldu.
Sorun tüm bunlar karşısında ne yapılacağıdır. Bayan Kearney, planlanmamış hamileliklerin ardından zorla evlendirmeler veya ebeveynleri mutsuz birlikteliklerde kalmaya teşvik etme gibi muhafazakar sosyal uygulamalara dönüşü savunmuyor. Boşanmayı kolaylaştıran yasal değişikliklerin (“kusursuz” veya “tek taraflı” boşanmanın getirilmesi) çocuklar açısından daha kötü sonuçlara yol açtığını gösteren araştırmalara değiniyor. Ancak bu tür yasaların büyük bir faydası olduğunu söylüyor: Yetişkinlerin kötü durumlardan kaçmasına yardımcı oluyor ve bu nedenle muhtemelen arzu ediliyor. Ek olarak, bazı haneler olumsuz etkinin yokluğundan faydalanmaktadır. Ebeveynleri bir suçla itham edilen çocuklar, ebeveynlerinin cezaevine gönderilmesi durumunda daha iyi durumda olma eğilimindedir. Eğer bekar anneler, çocuklarına baba olan erkeklerin ikinci ebeveynleri fakir olacağı için bekarsa, o zaman onların çocuklarının hayatta daha iyi sonuçlar elde etmesi pek mümkün olmayacaktı.
Bayan Kearney, daha mutlu evliliklerin oluşmasını sağlamak için tek ebeveynliğin altında yatan nedenlerin düzeltilip düzeltilemeyeceğiyle daha çok ilgileniyor. Üniversite eğitimi olmayan erkekler için iyi işlerin bulunmasının uzun vadede azalmasından yakınıyor, bu da “evlenebilecek erkek” havuzunun ve dolayısıyla mevcut babaların azalmasına neden olacak. Ayrıca sosyal normların, sağlıklı bir ilişki içinde olan ebeveynler üzerinde bile birlikte yaşama konusunda artık daha az baskı oluşturduğuna dikkat çekiyor. Bu standartların önemini göstermek için, bir nesil arayla meydana gelen iki ekonomik büyümenin etkilerini karşılaştırıyor. 1970’lerde ve 1980’lerde Appalachia’daki kömür hücumu erkeklerin ücretlerini artırdı; sonuç daha fazla evlilik ve evli çiftler için daha fazla doğum oldu; ancak evlilik dışı doğumlar daha fazla olmadı. Onlarca yıl sonra, farklı standartların olduğu bir ortamda, kaya petrolü ve doğalgazdaki patlamanın farklı etkileri oldu. Hem evli hem de evli olmayan kadınlar arasında doğumları teşvik ettiler ve çiftlerin evlenme eğilimleri üzerinde hiçbir etkisi olmadı. Bu nedenle Bayan Kearney, iki ebeveynli ek haneler yaratmanın hem para hem de ahlak gerektirdiği sonucuna varıyor.
Kitabın çarpıcı istatistiklerine rağmen yazar özellikle coşkulu bir silahlanma çağrısı sunmuyor. Bayan Kearney’nin dört tavsiyesi, iki ebeveynli aile standardını teşvik etmek, üniversite eğitimi olmayan erkeklerin ekonomik durumlarını iyileştirmek, işe yarayan aile yanlısı programları genişletmek ve her tür aile için sosyal güvenlik ağını güçlendirmektir.
Ancak politika yapıcılar zaten orta sınıf, erkek egemen imalat işlerine kafayı takmış durumda. Son zamanlarda bu durum daha fazla korumacılığa ve yarardan çok zarar getiren diğer politikalara yol açtı. Ve hükümetlerin sosyal normları değiştirmek için çok fazla şey yapması pek olası değil, tıpkı önceki yıllardaki değişimler konusunda çok az sorumluluğa sahip oldukları gibi. Önceki araştırmalar (ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın ortak yazarı olduğu), teknolojik gelişmenin, yani doğum kontrolü ve kürtajın daha kolay erişilebilir olmasının, 20. yüzyılın sonunda tek ebeveynliğin yükselişinin temel nedeni olduğunu öne sürüyordu. çünkü erkeklerin ve kadınların evlilik öncesi davranışlarını değiştirdi. Her ne kadar bazı muhafazakarlar, bekar anneliği mali açıdan daha az göz korkutucu hale getirdiği için suçlanacak olanın daha çok sosyal yardım sistemi olduğunu iddia etse de, bu durum kanıtlarla çelişiyor. Bayan Kearney’in işaret ettiği gibi, refahın kısıtlanması doğumları azaltmaz ve bekar anneler Amerika Birleşik Devletleri’nde cömert yardımların yapıldığı ülkelere göre daha yaygındır. Üstelik vergi ve diğer teşviklerle evliliği teşvik etme çabaları da başarısızlıkla sonuçlandı. Daha somut öneriler olmadan Bayan Kearney, yoksullukla bağlantılı ancak çözülmesi daha kolay olmayan bir eğilimi tespit etme riskiyle karşı karşıya.
Mutlu aileler
Belki de başarılı yetişkinleri neyin ürettiğine dair bilgi, kendi hayatlarını planlayan bireyler için daha faydalıdır. Başarılı çocuk sahibi olmak isteyen herkes için muhtemelen en güvenli bahis, yerleşik hayata geçmektir. Üniversite mezunlarının büyük çoğunluğu, en azından davranışlarına ve hatta konuşma tarzlarına bakıldığında zaten buna inanıyor gibi görünüyor. İki ebeveyn ayrıcalığının varlığından şüphe duyan herkes Bayan Kearney’nin kitabını okumalıdır. Ne yazık ki bu, politika yapıcıların sayfalarında yararlanabileceği çok fazla şey olduğu anlamına gelmiyor. ■
Ekonomiyle ilgili köşemiz Free Exchange’den daha fazlasını okuyun:
Yenilenebilir enerjinin gizli maliyetleri var (21 Eylül)
Çin kayıp bir on yılla mı karşı karşıya? (10 Eylül)
Arjantin dolarize değil temerrüde düşmeli (7 Eylül)
Ekonomi, finans ve piyasalardaki en büyük haberlerin daha uzman analizi için, yalnızca abonelere özel haftalık bültenimiz Money Talks’a kaydolun.